Herinrichting begraafplaatsen

De begraafplaatsen zijn een plaats waar we onze dierbaren begraven. Maar ook een plek om te gedenken, een plek van bezinning en rust. Daarom wordt de begraafplaats in Machelen heringericht. 

Opzet is een rustgevend geheel van graven, urnekelders, nieuwe columbariums en een grotere vernieuwde strooiweide te creëren.

We kiezen voor duurzame, bio-diverse, groene en toegankelijke begraafplaatsen. Een rustplek voor onze inwoners, met de nodige sanitaire voorzieningen.

Wij realiseren ons dat het herinrichten van begraafplaatsen gevoelig ligt. We pakken dit dan ook heel zorgvuldig en gefaseerd aan.

Voor deze herinrichting gaat het lokaal bestuur niet over 1 nacht ijs. Er is een samenwerking met Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten, Pro-Natura, vrederechter Gilbert Putteman en de Heemkundekring Machala.

Regelgeving

Begraafplaatsen zijn geregeld door Vlaamse regelgeving. De eeuwigdurende concessies zijn door een wet van 1971 omgezet naar concessies van 50 jaar.

De gemeenteraad heeft in het najaar van 2020 het huishoudelijk, politie- en retributiereglement op de begraafplaatsen hernieuwd en aangepast aan de hogere regelgeving. Voor de niet-geconcedeerde graven zijn we nog verder gegaan. Daar hebben we de grafrust bepaald op 15 jaar in plaats van de 10 jaar zoals door de regelgeving voorgeschreven.

Indeling begraafplaats

Nu en in de toekomst blijft de mogelijkheid om zich te laten begraven op een niet geconcedeerde wijze: graven (in volle grond), columbarium of urnenkelder. Dat blijft gratis en men heeft dan een zekerheid van 15 jaar. Het laten verstrooien van de as blijft ook mogelijk, en ook dat blijft gratis.

De gemeentelijke begraafplaats is pluralistisch, er worden geen aparte percelen ingericht op basis van geloofsovertuiging.

De enige aparte percelen die er zijn en blijven zijn de percelen waar de oorlogsslachtoffers, oud-oorlogsstrijders/verzetstrijders worden begraven. Ook voor de kindergraven blijft een apart perceel voorzien.

Nieuw op de heringerichte begraafplaats zal een zone zijn waar de natuurbegraafplaats komt, ook zonder onderscheid naar geloofsovertuigingen.

<<< huidige indeling begraafplaats

<<< toekomstconcept begraafplaats

Wij realiseren ons dat het herinrichten van begraafplaatsen gevoelig ligt. Daarom dat de gemeente dit heel zorgvuldig en gefaseerd aanpakt.

Gefaseerde herinrichting

In 2021 konden nabestaanden een (verlenging van een bestaande) concessie of naamplaatje aanvragen en bestond de mogelijkheid om herdenkingstekens en grafmonumenten weg te nemen.

Tijdens een volgende fase (augustus - 1 november 2022) werden er werken uitgevoerd. De grafzerken van de graven in volle grond (waarvoor geen concessie is) werden verwijderd/ De stoffelijke overschotten van vervallen graven werden verplaatst naar de knekelput. Perken M &O en de perken met graven jonger dan 15 jaar bleven behouden.

Het college heeft beslist om de graven van de oudstrijders en de graven op kinderkerkhof op te nemen in de lijst van graven van lokaal historisch belang. Dat betekent dat er aan deze perken geen ontgravingen of veranderingen zullen gebeuren.

Fase april - zomer

De graven in volle grond werden vorig jaar ontgraven. Deze lege percelen worden momenteel verder afgewerkt en voorbereid voor de nodige groenaanleg. Dit zal afgerond zijn eind april.

De ontruiming van de vervallen grafkelders zal in april – mei gebeuren. Bij deze werken blijft de begraafplaats toegankelijk. De nodige maatregelen voor sereniteit bij de ontgravingen worden genomen.

Het oude columbarium zal vervangen worden door een nieuw columbarium. Hiervoor zijn de nodige toelatingen gevraagd aan nabestaanden . Het nieuw columbarium zal een centrale plaats op de begraafplaats krijgen bij het urnenveld. In mei gaan we van start met de bouw van het columbarium en de verdere aanleg van het urnenveld. Na de verplaatsingen van de nog bestaande nissen naar het nieuwe columbarium, wordt het oude columbarium verwijderd, alsook de zuil met namen van overleden personen die hun laatste rustplaats vonden op de oude strooiweide.

We voorzien betonnen wandelpaden op de centrale assen. Architectenbureau Compagnie O creëerde het concept voor de vernieuwing van het sanitair gebouw en het plaatsen van fietsenstallingen. Op het middenplein wordt een landmark voorzien, die bezoekers toelaat om in alle sereniteit afscheid te nemen van hun overleden dierbaren.

Om dat concept mogelijk te maken, is het granieten kruis verwijderd. Het kruis krijgt een nieuwe plaats aan de kerk van Machelen. Op de huidige begraafplaats blijft overigens een kruisteken, het kunstwerk van Hilde Van de Walle, aan de knekelput en zichtbaar vanaf de centrale ingang van de Kerkhofdreef, heeft een kruisvorm in zich.

Fase zomer – voorjaar 2024

Het verharde hoofdpad (betonnen karrespoor) wordt tijdens de zomerperiode aangelegd en nieuwe betonboorden worden voorzien aan de oud-strijders. De plaatsing van het nieuwe sanitaire gebouw en het paviljoen wordt voorzien in het najaar.

Eind november start de complete groenaanleg. We vergroenen de begraafplaats met een assortiment van karaktervolle bomen, heesters, hagen, vaste planten, bloembollen en muurbeplanting. Ook het nieuwe zitmeubilair wordt dan voorzien. Als laatste eindfase wordt de bestaande rode kiezel omgevormd naar een groen grindgazon.

De planning voorziet dat de gehele heraanleg ten einde is tegen het voorjaar van 2024.

Kunstwerken sieren de begraafplaats

Onder de deskundige leiding van Gilbert Putteman kregen 4 gerenommeerde kunstenaars de opdracht om een kunstwerk te creëren voor een bepaald perk op de begraafplaats.

Het beeld van Katrin Dekoninck kan je vinden op het kinderkerkhof. Het straalt warmte, troost en liefde uit. Een beeld dat het innerlijke van de mens moet uitstralen.

Met haar beeld wilde Hilde Van de Walle een kruisbeeld ontwerpen die de symboliek van lijden en sterven in een ruimer kader plaatst. Een beeld dat niet alleen christenen aanspreekt, maar iedereen die rouwt zal er een uitweg van troost in terugvinden. De beeltenis verwijst naar hoop en licht.

Dany Tulkens creëerde een beeld voor de graven van de oud-strijders en slachtoffers van de oorlog. Een impressionant beeld van een soldaat waarmee de kunstenaar alle helden wil eren. De soldaat heeft zijn en onze vrijheid heroverd en veilig gesteld. Hij vangt de wind op in zijn rug, ontspannen en leunend kijkt hij naar de toekomst en de vrede. Dit beeld zal doorheen de jaren steeds weer ons geheugen opfrissen m.b.t. die moeilijke periode in onze geschiedenis.

Maarten Ceulemans creëerde een prachtig beeld van een gestorven vogel. Wanneer vogels doodgaan worden zij herboren in een etherisch lichaam. Vogels zijn niet alleen verbonden met het element lucht, maar volgens de Oudheid staan zij ook het dichtst bij de engelen.

Mogelijkheden tot begraven 

Begraven zonder concessie

Begraven met concessie

Voor personen die niet ingeschreven zijn in de gemeente wordt dit tarief verhoogd met 50 %.

Meer informatie

Voor vragen of informatie kan je terecht bij de dienst Burgerzaken op 02 254 12 27 of burgerzaken@machelen.be.